یکی از راههایی که می توان در برنامه ریزی ها برای تولید و بازاریابی به کار برد تا یک هدف روشن و یکسان در تمامی بخشهای تولید و بازاریابی به وجود بیاید این است که تصویر مشتریان را برای کارکنان تمامی بخشهای سازمان یا شرکت مشخص کرده باشیم.
در حوزه بازاریابی به این تصویر از مشتری “پرسونا” گفته می شود. کلمه پرسونا به معنی نقاب است. نقاب تصویری است که افراد بر چهره شان می زنند و یک تصویر فرضی از خودشان به دیگران نشان می دهند. همچنین پرسونالیتی یا شخصیت نیز از همین کلمه پرسونا گرفته شده است. پرسونای مشتریان و مخاطبان در واقع یک تصویر فرضی از آنهاست که تولید کنندگان و بازاریابان از مشتریهای خود در ذهن خودشان می سازند تا تمامی فعالیتهای آنها با توجه به این تصویر انجام شود و هماهنگی و یکدستی در کل فعالیتهایشان وجود داشته باشد. اگر این تصویر سازی از مشتریان انجام نشود ، سردرگمی و آشفتگی در فعالیتهای بخشهای مختلف دیده می شود و دقیقاً معلوم نیست که هدف از تولید یک محصول یا بازاریابی برای مشتریان چگونه باید اتفاق بیافتد.
در واقع تصویر فرضی یا همان پرسونای مشتریان ، نقشه راهی است که به شما نشان می دهد که آیا در مسیر اصلی گام برداشته اید یا اینکه فعالیتهای شما با توجه به ویژگیهای مشتریانتان نامناسب و بی فایده است. در تصویر سازی از مشتریان ، سعی می شود که رفتار ، سلیقه و انتخاب مشتریان پیش بینی شده و محتوا ، محصول و سایر فعالیتها متناسب با آن انجام شود. دانستن اینکه مخاطب یا مشتری شما چه ویژگی دارد مهمترین چیزی است که شما را برای برنامه ریزیها آماده می کند. بنابراین لازم است بدانید که تصویر مشتری یا پرسونای آنها باید حاوی چه نوع اطلاعاتی باشند تا شما را در این مسیر کمک کند. در متن حاضر ، تلاش شده است تا به مهمترین اطلاعاتی که برای به تصویر کشیدن یک پرسونا از مشتریان و مخاطبان لازم است پرداخته شود.
یک) تهیه عکس از مشتری
به نظر مشاوره بازاریابی و فروش ، تهیه عکس به این معنی نیست که از تک تک مشتریهای خود عکسی تهیه کرده باشید ، بلکه به این معنا هست که یک مشتری فرضی را در حال انجام کاری که تصور می کنید بیشتر این افراد در این شغل مشغول باشند یا هر فعالیت دیگری تهیه کنید و این تصویر را در برنامه خود که شامل پرسونای مشتریان است درج کنید. درج این تصویر می تواند تمامی کارکنان شما را به راحتی در جریان ویژگیهای مشتریان شما قرار دهد و به صورت عینی متوجه شوند که گروه هدف شما چه افرادی هستند و تلاشها باید در چه سمتی باشد.
دو) مسئله اصلی مشتریان
سعی کنید جمله ای را پائین یا بالای عکس مشتریان بنویسید که مهمترین مسئله و دغدغه ذهنی مشتریان را نشان می دهد.
سه) مشخصات دموگرافی مشتریان
یکی از مهمترین چیزهایی که ویژگیهای اصلی مشتریان شما را نشان می دهد این است که اطلاعات دموگرافی یا جمعیت شناختی مشتریان خود را مشخص کنید. این اطلاعات در خصوص سن ، جنس ، نژاد ، فرهنگ ، محل زندگی ، وضعیت اقتصادی ، وضعیت اجتماعی به شما نشان می دهد که با چه افرادی روبرو هستید و چه نیازها و سلیقه هایی از این مشتریان را می توانید برآورده کنید.
چهار) نگرش مشتریان
شاید وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد تا حدودی به شما نشان دهد که چه سلیقه ها و نیازهایی دارند ولی این نگرش افراد است که رفتار اصلی آنها را شکل می دهد. پس بهتر است همیشه به دنبال کشف طرز تفکر و نگرش افراد باشیم تا بتوانیم سلیقه و تمایلات آنها را حدس بزنیم.
پنج) پرسونای کلی تهیه کنید
سعی نکنید پرسونای شما شامل ویژگیهای جزئی و بسیار ریز و دقیقی باشد ؛ زیرا هر چقدر پرسونا یا تصویر فرضی شما جزئی تر شود در واقع موجب کندی فعالیتهای شما خواهد شد و چه بسا در بسیاری از مواقع نیز یک عامل مزاحم برای پیشبرد اهدافتان باشد. همچنین ممکن است این تصویر جزئی ، فعالیتهای شما را محدود کند ، به همین دلیل همیشه سعی کنید یک تصویر یا پرسونای کلی تهیه کنید.
اطلاعاتی که در بالا ذکر شد را می توان از طریق روشهای مختلف تحقیقات بازاریابی از جمله روشهای زیر به دست آورد:
۱)مصاحبه با مشتریان فعلی
۲)پرسشنامه های طراحی شده برای استخراج ویژگیها و نگرش مشتریان
۳) مراجعه به بازارها و مشاهده رفتار مشتریان
۴) گفتگو با افرادی که حدس می زنید می توانند جزو گروه هدف شما باشند