مسئولیت اجتماعی ؛ در دنیای تجارت امروزه، بیشترین لفظی که به همراه اخلاق تجارت استفاده می شود مسئولیت اجتماعی شرکت ها است، طوریکه عده ای بر این باورند که رعایت مسئولیت اجتماعی از طرف هر سازمان به این معنا است که آن سازمان یک سازمان اخلاقی می باشد و عدم رعایت به منظور این است که آن سازمان یک سازمان بی اخلاق می باشد.

یکی از روش های جدید برای آشنایی با رویکرد جامعه استفاده از نظرسنجی یا تحقیقات بازار می باشد که اخیرا بسیاری از شرکت های بزرگ و فعال ایرانی با توجه به مسئولیت اجتماعی شان به این پدیده روی آورده اند

شرکت سامسونگ برای تحلیل مقدار آگاهی جامعه ایرانی از مسئولیت اجتماعی سازمانی یک پروژه تحقیقات بازاریابی را انجام داده است. این پروژه تحقیقات بازاریابی با نمونه آماری بیش از ۱۳۷۷ نفر (به طور تقریبی این نمونه آماری از ۵۱ درصد مردان و ۴۹ درصد از زنان انتخاب شده است) که این پروژه تحقیقات بازاریابی در تعدادی از شهرهای ایران مثل اصفهان، تبریز، اهواز، تهران، مشهد، شیراز، کرمانشاه و کاشان انجام شد و فقط خریداران محصولات الکترونیکی مثل ماشین لباس شویی، ماکروفر،تلویزیون، تلفن همراه و یخچال و… می توانستند در این نظر سنجی شرکت کنند. در نتیجه کسانی در این نظر سنجی می توانستند شرکت کنند که شرکت های تولید کننده لوازم الکترونیکی از طریق تبلیغات و بازاریابی سعی در جلب توجه آن ها دارند. نتیجه های حاصله بسیار جذاب بود که در پایین مختصرا توضیح می دهیم.

در این تحقیقات بازار مشخص گردید که میزان آگاهی ایرانیان از مسئولیت های اجتماعی هر شرکت بسیار کم می باشد بطوریکه فقط ۲۰% از نمونه های آماری می توانستند شرکت های فعال در این زمینه را به خاطر آورند، این عدد در شهر بزرگی مثل تهران ۳۲% و در شهرهای دیگر بسیار کمتر بود.

با توجه به داده های جدول زیر متوجه می شوید که سه شرکت ابتدایی جدول خارجی و در زمینه محصولاتی الکترونیکی فعالیت می کنند و شرکت تولیدی سامسونگ با توجه به ۱۰% میزان آگاهی در جایگاه ابتدایی قرار گرفته است

در بین برندهای ایرانی، قلمچی رتبه اول را در زمینه مسئولیت اجتماعی سازمانی دارا است. اما باید بدانید که در کشور ایران، میزان آگاهی در عرصه مسئولیت اجتماعی سازمان بسیار کم است و باید اقدامات بسیار جدی و موثری جهت ترویج این مفهوم ناشناخته در سراسر کشور انجام شود

جدول تحقیقات بازار در خصوص میزان اطلاع ایرانیان در شهرهای مختلف از برندهای فعال در زمینه مسئولیت اجتماعی سازمانی:

و باید بدانید که همین افراد هم حتی تعریف درستی از مسئولیت های اجتماعی سازمانی ندارند و ۳۶% از آنها فکر می کردند که تعریف مسئولیت های اجتماعی سازمانی همان خیریه ها و حمایت های مالی است به همین جهت، افراد نظر سنج با توجه به راهکاری که به آن ها دیکته شده بود لحظاتی را به تعریف مسئولیت های اجتماعی سازمانی برای افراد صرف می کردند.

موضوعی که در این میان متوجه آن شدیم تغییر رویکرد ایرانیان به تبلیغ و ترویج این قبیل فعالیت ها بود. البته در گذشته تبلیغ و ترویج این قبیل فعالیت ها برای شرکت ها کار درستی نبوده است زیرا ممکن بود با یک سری برداشت منفی مواجه شوند مثل خودنمایی جهت تبلیغات یا بزرگنمایی در افکار عمومی، ولی امروزه احتمال برداشت های منفی به حداقل میزان خود رسیده است. بطوریکه که در این نظر سنجی ۶۸% از مخاطبان خواهان انجام چنین تبلیغات از شرکت ها شده اند و فقط ۲۶% از شرکت کنندگان معتقد بودند که برندها اینگونه تبلیغات را جهت خود نمایی و تزویر انجام می دهند

۷۷% از مخاطبان این نظر سنجی می خواستند که برندها فعالیتشان را در این زمینه افزایش دهند و ۷۳% از این افراد فعالیت برند ها را در عرصه مسئولیت اجتماعی قابل قبول می دانستند

البته با وجود علاقه ای که مخاطبان نسبت به فعالیت برندها در عرصه مسئولیت های اجتماعی سازمان از خود نشان دادند تنها نیمی از آنان برای شرکت در این عرصه از خود تمایل نشان دادند. در نهایت تقریبا ۷۰% از مخاطبان این نظر سنجی معتقد بودند که چنین اقداماتی تصویری بهتری از یک برند در نظر آن ها ایجاد می کند.

حدود ۸۷% از مخاطبان فعالیت هایی در عرصه مسئولیت اجتماعی سازمانی علاقه داشتند و ۱۳% دیگر هیچ گونه علاقه ای نسب به این فعالیت ها نداشتند که برای حدود نیمی از مخاطبان تنها دلیل این عدم علاقه بی اعتمادی به برند ها بود. شایان ذکر است که نکته حائز اهمیت در این نظر سنجی، یکدستی اطلاعات بدست آمده دز بین زن ها و مردها در رده های سنی گوناگون بوده است .

مسئولیت اجتماعی از جمله برنامه های بازاریابی اجتماعی در شرکت ها می باشد. از جمله مسئولیت های اجتماعی شرکتها، حضور فعال در عرصه بازاریابی سبز می باشد.