ابزار بازاریابی یا مارکتینگ میکس MARKETING MIX یا آمیخته بازاریابی و چگونگی تأثیر آن موضوع مهمی است.
امروزه بنگاه های اقتصادی بزرگ دنیا با ایجاد حس وفاداری و افزایش این حس در مشتریان آنها را وادار به خرید مجدد محصولات و خدمات می کنند. البته اگر عده ای از بازاریان بخواهند که چنین اتفاقی برای کسب و کار آنها بیفتد مستلزم ایجاد تغییراتی چشم گیر در نحوه تجارت آنها می باشد.
نویسنده در این مقاله قصد دارد در خصوص ایجاد ارتباط قوی بین مشتریان و محصولات و خدمات و تدوین استراتژی مناسب جهت برقراری این ارتباطات با هدف جلب رضایت مشتریان و خرید مجدد آنها مطالب مفیدی را به خوانندگان ارائه نماید.
حال لازم است برای وادار کردن مشتریان به خرید مجدد محصولات و خدمات به ۵ ابزار بازاریابی اصلی دقت کنید:
ابزار بازاریابی اول ؛ ماهیت محصولات و خدمات
مهمترین آمیخته بازاریابی یا ابزار بازاریابی محصول است. این ماهیت ذاتی به پنج دسته تقسیم می شود:
– کالای پایه: این دست از محصولات در مواقع لزوم استفاده می شوند و مشتریان نیاز دارند در بعضی موارد در کنار آنها دیده شوند.
– کالای واقعی. در کنار محصولات واقعی بنگاه اقتصادی باید مولفه ای مشخص و کوچکی مانند رنگ، بسته بندی ، برند سازمانی و …. را ارائه نماید.
– کالای مورد نیاز. در کنار این محصولات نیاز به شرکت های نصب، پشتیبانی و همچنین منابع مالی و کانال توزیع می باشد.
– کالای حمایتی: این محصولات در قالب مفاهیم و یا حتی گسترده تر می باشند، مثل کمپین های حمایت از محیط زیست و نهادهای حمایت مردمی
– کالای با خاصیت تبدیل. از طرف شرکت ارائه کننده برای این نوع محصولات نوعی جایزه در نظر گرفته می شود البته جایزه ها با هدف ایجاد وفاداری و خرید مجدد مشتریان از برند در نظر گرفته می شود.
مدیران کسب و کارها عموما بر سه سطح از کالاها: کالای پایه، کالای واقعی، کالای مورد نیاز تمرکز دارند اما تنها برای وادار کردن مشتریان به خرید مجدد از برند کافی نمی باشد و با توجه به عدم وجود تفاوت میان کالا های که از در بازارها و علی الخصوص بازار هایی که به بلوغ رسیده اند باید مولفه های دیگری نیز لحاظ گردد. البته مشاوره بازاریابی در این زمینه برنامه های متعددی صورت می دهد.
ابزار بازاریابی دوم؛ پاداش ها
پروموشن ها با ترویج در بازاریابی به عنوان ابزار بازاریابی دوم شامل محصولات اصلاح شده و پیشرو از دیگر دلایل برای انتخاب بازارهای هدف می باشد و این خود یکی از عوامل مهم در انتخاب این روش نزد مدیران شرکت های بزرگ است. نمونه هایی از این مورد در کشور ایران نیز دیده شده. به عنوان مثال پارک بازاریابی ایران در راستای پروژه های مسئولیت اجتماعی خود جایزه ای به عنوان Green marketing یا بازاریابی سبز و همچنین حمایت از کودکان سرطانی و … را در دستور کار خود و مشتریان خود قرار داده است.
محصولات و خدمات با پتانسیل بالا اشتیاق زیادی را برای بازاریابان در راستای تغییر رفتار مصرف کننده ایجاد می کند، که می توان از وفادارسازی مشتریان به عنوان یک نمونه خوب نام برد. در این راستا شرکت ها فعالیت های اقتصادی خود را در کنار فعالیت های ارزش آفرین در قالب زنجیره ارزش ارائه می نماید که این پاداش ها ارزش های غیر مستقیمی برای بازارهای هدف ایجاد می نماید، همچنین این برنامه ها چند موضوع را برای بازارهای هدف یک محصول و یا خدمات ارائه می کنند، روش های پیشران که متخصصان رفتار مصرف کننده مانند دکتر سینا شریعتی از آن با عنوان شرطی سازی مصرف کننده یاد می کند.
همان گونه که در قسمت معرفی ۵ عامل بیان شد و بر اساس آموزش بازاریابی ، دلایل متعددی جهت مشارکت بازارهای هدف در فرآیند خرید مصرف و وفاداری به خرید ایجاد شده است. بازارهای هدف و مصرف کنندگان به خاطر موضوعات متعددی مجبور به مصرف هستند که به گفته یکی از اعضای هیئت علمی پارک بازاریابی ایران این عامل از یکی از پاداش های ذاتی و یا تقویت شده پیشران ایجاد شده توسط شرکت های تجاری نشات می گیرد.
پاداش هایی که این عضو هیئت علمی و متخصص رفتار مصرف کننده از آن به عنوان پاداش های ذاتی نام می برد پاداش هایی هستند که با عوامل ذاتی یا طبیعی فرد ارتباط نزدیکی دارد.
عناصر تقویت شده در زنجیره ارزش نیز بیشتر بر رفتار فرد و مسائل خارجی مرتبط با فرد تمرکز دارد. به عنوان مثال بازارهای هدف وقت زیادی را جهت انجام گیم ها و بازی های آنلاین می نماید، بنابراین به عقیده اعضای هیئت علمی مرکز پژوهش های پارک بازاریابی ایران با وجود چنین تغییرهایی، بازاریابان باید به دنبال تمرکز بر ارائه محرک های کوتاه مدت با اثرگذاری بالا باشند. ابزار بازاریابی و فعالیت های ایجاد وفاداری بر خط یا آنلاین به بازارهای هدف این امکان را می دهد تا به جمع آوری نمره برای کسب پاداش های آنلاین حرکت نمایند که در واقع ارزشی در دنیای حقیقی برای آن ها در پی خواهد داشت.
ابزار بازاریابی سوم ؛ قیمت
ابزار بازاریابی قیمت بسیار مهم است. افرادی که در زمینه بازاریابی فعالیت می کنند به درستی می دانند که بازار هدف و مصرف کنندگان تنها در زمانی در معرض خرید هستند که فرصت تجربه استفاده محصول برای آنان فراهم شود و بتوانند محصول را بدون هیچ پیشامدی استفاده نمایند، به همین منظور است که سازندگان هواپیما و خودروها و دیگر محصولات خود را قبل از ارائه به بازار آزمایش می نمایند و در بیشتر مواقع فروشگاه ها سیاست های جایگزین کردن کالا و گارانتی را برای مشتریان درنظر می گیرند.
کارشناسان بازار و بازاریابی و بازاریابان مدت ها از مبلغ و قیمت کالا به عنوان کاتالیزور برای تغییر رفتار مصرف کننده استفاده می نمودند، خرده فروشان نیز با پذیرش رهبران بازار به دنبال رونق دادن به فعالیت های اقتصادی خود هستند.
همچنین مدتی است تولید کنندگان محصولات و ارائه دهنده خدمات به صورت موقت از کاهش قیمت ها برای جذب مشتریان بهره می برند.
در بخش ابزار بازاریابی قیمت ؛ محصولاتی همچون محصولات شوینده و صبحانه های آماده به صورت نرمال به شکل تست به بازارهای هدف ارائه می گردد و در نتیجه می توانند رفتار مصرف کننده را تحت کنترل در آروند. چنانچه مشتریان بازار هدف به مشوق های مادی نیاز دارد و یا اگر به دنبال فرصتی است که محصول تولید شده را تست کند، حال اگر ما به دنبال تغییر رفتار مصرف کننده هستیم چرا زمانی را برای این کار (تست محصول) به مشتریان خود ندهیم. همانطور که می دانید در این نوع محصولات می توان به راحتی به مشتریان تستر ارائه نمود.
این موضوع نیز در خصوص محصولات گسترش یافته نیز صادق است.
ابزار بازاریابی چهارم ؛ روابط و ارتباطات
ابزار بازاریابی آخر ارتباطات است. مطمئنا روش ها و متدهای زیادی به منظور تغییر عادت مصرف کننده وجود دارد. ابزاری همچون محصول، پاداش ها و ترفیعات و قیمت ها، اما هر رفتاری بدون برقراری ارتباط با بازارهای هدف غیر ممکن به نظر می رسد.
در گذشته بیشترین تمرکز بر روی شناخت مصرف کننده از محصول بوده است، اما در عصر حاضر بیشتر شرکت ها تمرکز خود را بر تغییر رفتار مصرف کننده از یک برند به برند دیگر و همچنین وفادارسازی مشتریان می نمایند، مشتری با خرید اول بیشتر به محصول و قیمت یک کالا و یا خدمات می نگرد و در مرحله دوم اعتماد باعث می شود در بیشترین حالت اعتماد از محصولات خرید نماید؛ بنابراین شما با عناصری همچون قیمت کالا- توزیع و ترفیع می توانید مشتریان را جذب و وفادار سازید، که این خود مهمترین فعالیت یک فرآیند بازاریابی است.